ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑ GOLEMAN
Ο Daniel Golenan στη Συναισθηματική νοημοσύνη αναφέρει τις εξής 8 βασικές οικογένειες συναισθημάτων και τα μέλη αυτών :
- ΘΥΜΟΥ : ΛΥΣΣΑ, ΟΡΓΗ, ΠΙΚΡΙΑ, ΑΓΑΝΑΚΤΗΣΗ, ΑΠΟΓΝΩΣΗ, ΑΝΑΒΡΑΣΜΟΣ,
ΕΝΟΧΛΗΣΗ, ΕΚΝΕΥΡΙΣΜΟΣ, ΕΧΘΡΟΤΗΤΑ, (ΠΑΘΟΛ. ΜΙΣΟΣ – ΒΙΑ)
- ΘΛΙΨΗΣ : ΛΥΠΗ, ΠΙΚΡΑ, ΑΚΕΦΙΑ, ΚΑΤΗΦΕΙΑ, ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑ, ΑΥΤΟΛΥΠΗΣΗ,
ΜΟΝΑΞΙΑ, ΚΑΗΜΟΣ, ΑΠΕΛΠΙΣΙΑ, ( ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ )
- ΦΟΒΟΥ : ΑΓΧΟΣ, ΑΝΑΣΤΑΤΩΣΗ, ΝΕΥΡΙΚΟΤΗΤΑ, ΕΓΝΟΙΑ, ΚΑΤΑΠΛΗΞΗ,
ΤΡΟΜΟΣ, ΑΝΗΣΥΧΙΑ, ΔΕΟΣ, ΦΡΙΚΗ, ΣΚΙΑΞΙΜΟ, ΤΡΟΜΑΡΑ ( ΦΟΒΙΑ, ΠΑΝΙΚΟΣ )
- ΑΠΟΛΑΥΣΗΣ : ΕΥΤΥΧΙΑ, ΧΑΡΑ, ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΗ, ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ, ΕΥΕΞΙΑ,
ΕΥΑΡΕΣΚΕΙΑ, ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ, ΚΑΜΑΡΙ, ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΠΟΛΑΥΣΗ, ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΟΣ, ΤΕΡΨΗ, ΗΔΟΝΗ, ΕΥΦΟΡΙΑ, ΚΕΦΙ, ΕΚΣΤΑΣΗ, ( ΑΚΡΑΙΑ ΜΟΡΦΗ = ΜΑΝΙΑ )
- ΑΓΑΠΗΣ : ΑΠΟΔΟΧΗ, ΦΙΛΙΚΟΤΗΤΑ, ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ, ΤΡΥΦΕΡΟΤΗΤΑ,
ΕΥΓΕΝΕΙΑ, ΤΑΙΡΙΑΣΜΑ, ΑΦΟΣΙΩΣΗ, ΛΑΤΡΕΙΑ, ΞΕΜΥΑΛΙΣΜΑ, ΕΡΩΤΑΣ
- ΕΚΠΛΗΞΗΣ : ΣΟΚ, ΚΑΤΑΠΛΗΞΗ, ΘΑΥΜΑΣΜΟΣ, ΑΠΟΡΙΑ
- ΑΠΟΣΤΡΟΦΗΣ : ΠΕΡΙΦΡΟΝΗΣΗ, ΔΥΣΦΟΡΙΑ, ΑΠΕΧΘΕΙΑ, ΣΙΧΑΣΙΑ, ΦΡΙΚΗ,
ΒΔΕΛΥΓΜΙΑ, ΑΗΔΙΑ
- ΝΤΡΟΠΗΣ : ΕΝΟΧΗ, ΑΜΗΧΑΝΙΑ, ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΗ, ΤΥΨΕΙΣ, ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ,
ΕΞΕΥΤΕΛΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑΙΣΧΥΝΗ, ΣΥΣΤΟΛΗ, ΜΕΤΑΝΟΙΑ
Σύμφωνα με τον Goleman η ζήλια εμπεριέχει θυμό, λύπη και φόβο. Άρα ένα συναίσθημα μπορεί να περιλαμβάνει άλλα συναισθήματα. Επίσης συχνά πυκνά στις θεραπευτικές ομάδες βλέπουμε να «κρύβονται» κι άλλα συναισθήματα κάτω από την κορυφή του παγόβουνου, π.χ. ο φόβος, η αγωνία, ο πόνος, ακόμα και η αγάπη κάτω από τον θυμό.
Οι μεν αρετές, σύμφωνα με τον Goleman παράγουν ελπίδα, πίστη, κουράγιο, μεγαλοψυχία, σταθερότητα, ηρεμία, δηλαδή ευχάριστα συναισθήματα, τα δε ελαττώματα παράγουν αμφιβολία, αδιαφορία, απάθεια, νωθρότητα, πλήξη, δηλ. δυσάρεστα συναισθήματα.
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι δεν αναφέρεται πουθενά ο πόνος ούτε στον Goleman ούτε στον Parrott, που τον θεωρώ θεμελιώδες συναίσθημα όχι μόνο στη θεραπευτική διαδικασία, αλλά και στη ζωή γενικότερα.