ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ – ΑΡΧΕΣ ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΗΣΗΣ
- Το να είναι κανείς γονέας είναι πλέον και τέχνη, άρα διδάσκεται. Ο γονέας χρειάζεται πλέον εκπαίδευση, συμβουλευτική και ( προφανώς ) «αναβάθμιση». Το να είσαι γονέας, δεν είναι απλά ένας ρόλος, αλλά μέρος αυτού που είσαι ως άνθρωπος. Η καλή διαπαιδαγώγηση περνάει μέσα από την αυτογνωσία του γονέα.
- Απενοχοποίηση. Δύσκολοι καιροί. Όλα αλλάζουν. Πετάξτε τύψεις κι ενοχές. Είναι τροχοπέδη στην αλλαγή.
- Απενοχοποίηση – αξιοποίηση λάθους. «Όποιος μαθαίνει έχει δικαίωμα στο λάθος. Λάθος είναι να παραμένεις, να επαναλαμβάνεις το λάθος. Αξιοποίησε το λάθος. Μάθε κάτι απ΄αυτό. «Η διαφορά ανάμεσα στους καλούς και στους κακούς γονείς δεν είναι το αν διαπράττουν λάθη ή όχι, αλλά το τι κάνουν με τα λάθη τους.» (Winnicot)
- Οπλιστείτε με υπομονή κι επιμονή. Τα πράγματα χειροτερεύουν πριν καλυτερεύσουν. Υπάρχει ελπίδα. Δεν τα ξέρουμε όλα, αλλά έχουμε πλέον αρκετές απαντήσεις.
- Ο γονέας να αυτοπαρατηρείται και να αναστοχάζεται σ’ αυτά που είπε και έκανε. Το «σωστό – λάθος, δίκαιο – άδικο» δε βοηθάνε. Να εστιάζεται στο λειτουργικό, το οποίο φαίνεται από τις συνέπειες.
- Όχι στο κήρυγμα, είναι εύκολο μεν, αναποτελεσματικό δε. Το παιδί δεν κρατάει τα λόγια του γονέα, ΤΙ του είπε, αλλά το ΠΩΣ χειρίστηκε ο γονέας την κατάσταση. Να είστε αυτό που θέλετε να γίνουν τα παιδιά σας.
- Μην αφήνετε το παιδί να «διοικεί τον κόσμο», μην είστε πολύ επιεικείς, πολύ υπερπροστατευτικοί. Το παιδί καλοκακομαθαίνει, αποκτά αίσθηση παντοδυναμίας. Βάλτε όρια, ξεκάθαρα μεν, εύκαμπτα δε.
- Δώστε στο παιδί τόση ισχύ όση του αναλογεί στην αναπτυξιακή φάση ζωής που βρίσκεται. Να έχετε τη δύναμη να μην είστε αρεστοί, όταν είναι για το καλό του παιδιού.
- Ο γονέας να δημιουργεί ένα περιβάλλον ασφάλειας, ενίσχυσης και αποδοχής του παιδιού άνευ όρων. Η οικογένεια να είναι ένα ασφαλές «λιμανάκι». Για να ανθίσει ένα λουλούδι, χρειάζεται το κατάλληλο περιβάλλον.
- Ο γονέας να καλλιεργεί την αυτονομία του παιδιού. Στόχος του γονέα είναι να αυτοκαταργηθεί και το παιδί να γίνει αυτόνομο, αυτάρκες, αυτοδύναμο. Ο γονέας να είναι ιχνηλάτης, προπονητής ζωής που με τις παρεμβάσεις του και την καθοδήγησή του να ενεργοποιεί, να προάγει τις αυτοηγετικές ικανότητες του παιδιού. Να δίνει χώρο και χρόνο στα παιδιά του. Να μην «κλέβει» τη φωνή τους. Διδάσκει και διδάσκεται από το παιδί του.
- Ο γονέας να εστιάζει στην προσπάθεια του παιδιού, όχι στον χαρακτήρα του. Εύκολο είναι αυτό που έμαθα, δύσκολο είναι αυτό που δεν έμαθα. Να αποφεύγει τις αρνητικές «ταμπέλες» («είσαι χαζός, άχρηστος, τεμπέλης»)
- Ο γονέας να εστιάζεται, να χτίζει στο θετικό, στο σωστό κι όχι στο λάθος. Να καλλιεργεί την αυτοεκτίμηση του παιδιού. Να ενθαρρύνει και να εμψυχώνει το παιδί. Να αποφεύγει τα «μη» και τα «δεν» ( μη+δεν=μηδέν ). Να εστιάζει στο μέλλον, όχι στο παρελθόν, στη λύση κι όχι στο πρόβλημα.
- Να υπάρχει φυσική και συγκινησιακή παρουσία του γονέα στη ζωή του παιδιού. Παίξτε με το παιδί σας, αγκαλιαστείτε, φιληθείτε, γελάστε, κάντε τρελίτσες, ποδήλατο, βόλτες… Μην ξοδεύετε πολλά χρήματα, «ξοδέψτε» χρόνο με τα παιδιά σας. Η «ζεστή» σχέση θεραπεύει. «Η σχέση είναι ζωή και η ζωή είναι σχέση» ( Ν.Μ.)
- Καλλιεργήστε στο παιδί αξίες : σεβασμό, νοιάξιμο, φιλότιμο, συνεργασία, αλληλεγγύη, δικαιοσύνη, αγάπη, υπευθυνότητα, αυτοσυγκράτηση κι αυτοκυριαρχία. Μάθετέ το να αναλαμβάνει την ευθύνη του και, γιατί όχι, να ζητάει και συγγνώμη. Να (ξανα)μάθουμε να λέμε «ευχαριστώ» και «παρακαλώ».
- Καλλιεργήστε την εξωστρέφεια. Ναι στις κοινωνικές σχέσεις. Τα παιδιά θέλουν παιδιά.
- Μην του κάνετε πράγματα που μπορεί να κάνει μόνο του, το κατσιάζετε και πέφτει το αίσθημα αυτοεκτίμησης που είναι πολύ βασικό. Να βοηθάνε και στις δουλειές του σπιτιού.
- Ναι στη σωστή διατροφή, όχι στη junk food. Χρειάζεται αρκετός ύπνος κι επαφή με τη φύση.
- Το παιδί χρειάζεται τη ρουτίνα του.
- Όχι στο κινητό και στην τηλεόραση ως θεραπεία στην πλήξη.
- Αποδεχτείτε το όποιο συναίσθημα του παιδιού. Βοηθήστε το να διαχειριστεί και να αξιοποιήσει τα συναισθήματά του και να βγάλει νόημα από τα βιώματά του, θετικά ή αρνητικά.
- Η ψυχική υγεία του παιδιού είναι πιο σημαντική από οτιδήποτε άλλο. Μην την αφήνετε στην τύχη…
- Ο γονέας να φροντίζει τον εαυτό του και τη σχέση του με τον / τη σύντροφό του.
- Ο γονέας να βλέπει την αλλαγή με καλό μάτι, παρά την αγωνία που προκαλεί. Να τη δει σαν πρόκληση, σαν αναβάθμιση, σαν εξέλιξη. Η μόνη σταθερά πλέον είναι η αλλαγή. Όποιος δεν αλλάζει, βγάζει δυσλειτουργία.
- Πρόληψη, πρόληψη, πρόληψη ! Μην περιμένετε να φτάσει ο κόμπος στο χτένι. Ρωτήστε κάποιον ειδικό.
- Εν κατακλείδι : Ο γονέας μεγαλώνει το παιδί του, «μεγαλώνοντας» τον εαυτό του.
Νίκος Μαρκάκης
nikos_markakis@yahoo.gr – 210. 42.20.969 – 697.79.79.062 Λευκωσίας 22, Καμίνια, Πειραιάς