Για να είναι λειτουργική κι αποτελεσματική η επικοινωνία :
- Δίνω στον άλλο χώρο και χρόνο. Δεν απαιτώ άμεση συζήτηση.
- Παίρνω εγώ την πρωτοβουλία για τη βελτίωση της σχέσης : «Ξέρεις, Γιώργο, θα ήθελα, έχω ανάγκη να συζητήσουμε αυτά που έγιναν τις προάλλες. Θέλεις κι εσύ ; Πότε θα μπορούσες ;»
- Μπαίνω σε συζήτηση όταν νιώθω ζεστή την καρδιά μου, όταν αγγίζω ευχάριστο συναίσθημα. Δε συζητώ όταν είμαι θυμωμένος. ; Άρα, η καλή επικοινωνία προϋποθέτει συγκινησιακή ενημερότητα…
- Φτιάχνω το κατάλληλο «πλαίσιο» για τη συζήτηση. Δε συζητώ σημαντικά θέματα στο πόδι, όποτε, όπου, όπως μου ‘ρθει…
- Κάνω συμβόλαιο : «Προτείνω να είναι κλειστή η τηλεόραση, το κινητό, ο υπολογιστής. ( Αν το θέμα είναι σημαντικό), να μη σηκώνουμε ούτε το τηλέφωνο.»
- Να υπάρχει πού και πού βλεμματική επαφή. Η προσοχή και των δύο να είναι αναπόσπαστη. Να είναι συγκεντρωμένοι ο ένας στον άλλον.
- Φτιάχνω το κατάλληλο μικροκλίμα για συζήτηση. Βοηθάει ένα «ζέσταμα» ( γενική συζήτηση ) πριν μπω στο κύριο θέμα.
- Δε μιλώ για τον άλλο. Μιλώ για μένα ( σε σχέση με τον άλλο ). Π.χ. «Θύμωσα, όταν καθυστέρησες στο ραντεβού μας και δε με πήρες τηλέφωνο να με ενημερώσεις» ή «Χάρηκα πολύ, συγκινήθηκα, όταν μου πρότεινες να με βοηθήσεις».
- Μιλάω υποκειμενικά, όχι κατηγορηματικά. «Η δική μου αλήθεια είναι….., θεωρώ ότι…, νομίζω ότι…., πιστεύω ότι…., είμαι της γνώμης ότι…»
- Αναφέρω τα συναισθήματά μου τότε που συνέβη το γεγονός, καθώς και τα συναισθήματά μου, τώρα που το αναφέρω. Τα αιτιολογώ. Π.χ. «Λυπάμαι πολύ και θυμώνω, όταν εγώ σου ανοίγω την καρδιά μου κι εσύ κοιτάς αλλού και δε μου δίνεις σημασία».
- Δε μακρηγορώ, δεν κουράζω τον συνομιλητή μου με πολλά κι άσκοπα λόγια. Το μήνυμα να είναι σύντομο, απλό, ξεκάθαρο.
- Αναλαμβάνω την ευθύνη μου και παραδέχομαι λάθη μου.
- Αναγνωρίζω την προσφορά, τον κόπο του άλλου. Τον ευχαριστώ για όλα όσα έχει κάνει μέχρι τώρα.
- Μήνυμα που εστάλη δεν είναι μήνυμα που ελήφθη. Τσεκάρω αν κατάλαβε ο άλλος αυτό που εγώ εννοούσα. Ρωτάω : «θα μπορούσες να μου πεις τι κατάλαβες από αυτά που σου είπα ; Με βοηθάει πολύ αυτό και εμένα και τη συζήτηση». Εάν δεν το έχει καταλάβει καλά, το λέω πάλι με άλλα λόγια και ξαναελέγχω, αν το κατάλαβε. ΠΡΟΣΟΧΗ ! Ποτέ δε λέω στον άλλον «Δεν κατάλαβες καλά…»
- Ακούω πολύ προσεκτικά και με πολύ σεβασμό αυτά που μου λέει ο άλλος, ακόμα κι αν διαφωνώ. Δεν τον διακόπτω. Αν ο άλλος διακόπτει εμένα, του λέω ήρεμα, «Σε παρακαλώ, μη με διακόπτεις, χάνω τον ειρμό μου, άφησέ με να ολοκληρώσω».
- Αν δεν καταλαβαίνω αυτά που λέει ο άλλος, κάνω διευκρινιστικές ερωτήσεις, δίνοντας ανατροφοδότηση : «Εγώ, το και το κατάλαβα από τα λόγια σου. Αυτό αντιλαμβάνομαι, έτσι τα ερμηνεύω. Αυτό εννοείς ;»
- Βοηθάει πολύ, αν επαναλαμβάνω λέξεις ή λόγια που προανέφερε ο άλλος. Είναι σημάδι ότι τον ακούω πολύ προσεκτικά κι αυτό του αρέσει πολύ.
- Δεν ασκώ κριτική, δεν (κατά)δικάζω, δεν (κατά)κρίνω, δεν κοροϊδεύω, δεν υποτιμώ τον άλλο όσο κι αν διαφωνώ με αυτά που λέει και κάνει.
- Δεν προσπαθώ να επιβάλω την άποψή μου. Ακόμα κι αν τα καταφέρω, χάνω τον άλλο.
- Εστιάζομαι σε ένα συγκεκριμένο θέμα. Προσέχω να μην απλωθεί η συζήτηση και σ’ άλλα θέματα.
- Δεν προσπαθώ ούτε να πείσω ούτε ν’ αλλάξω τον άλλο.
- Καταθέτω συγκεκριμένες δικές μου αλλαγές, τι εγώ διδάχτηκα από αυτό που έγινε και τι αποφάσεις πήρα.
- Συζητώ το θέμα αυτό το πολύ 15 -20 λεπτά. Αν δε βρεθεί λύση, να επανέλθουμε κάποια άλλη στιγμή: «Σ΄ ευχαριστώ που μου έδωσες και τη δική σου οπτική των πραγμάτων, που ανταλλάξαμε σκέψεις και πληροφορίες. Με βοηθάει πολύ. Δεν πειράζει που δεν καταλήξαμε κάπου. Θα τα επεξεργαστώ και θα ξανασυζητήσουμε.»
- Εστιάζομαι στη λύση, στο μέλλον κι όχι στο πρόβλημα και στο παρελθόν. Προτείνω συγκεκριμένη, ρεαλιστική, υλοποιήσιμη λύση. Το ίδιο ζητώ κι απ’ τον συνομιλητή μου. Κάνω ξεκάθαρες τις ανάγκες και τις προσδοκίες μου από τη σχέση αυτή. Τι θέλω και τι βάζω στη σχέση.
- Διαχωρίζω το επιτρεπτό από το ανεκτό, τι ( δε) θέλω, τι (δεν ) ξέρω, τι ( δεν ) μπορώ, το αδιαπραγμάτευτο.
- Μπαίνω σε διαπραγμάτευση.
- Δείχνω ενσυναίσθηση και προσπαθώ να μπω στη θέση του άλλου, να τον νιώσω, να δω τα πράγματα από τη δική του σκοπιά, με τον δικό του τρόπο σκέψης.
- Προσπαθούμε να συνθέσουμε τις δύο προτάσεις, έτσι ώστε και οι δύο πλευρές να νιώθουν νικητές και να έχουν καλό συναίσθημα. Ο στόχος δεν είναι να επιβάλω την άποψή μου, αλλά οι καρδιές μας να έρθουν πιο κοντά. Αν το καταφέρουμε, λύνονται θέματα και γόρδιοι δεσμοί, ως διά μαγείας…
- Ανανεώνουμε, επικαιροποιούμε το συμβόλαιο.
- Αν δεν καταφέρουμε να συνθέσουμε τις διαφορές μας, ας συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε. Ας κρατήσουμε τα μυαλά σας χώρια, αλλά τις καρδιές μας κοντά….
ΝΑ ΘΥΜΑΣΑΙ : Το «Μοίρασμα», το «Μαζί», η Σχέση είναι πιο σημαντική από το τι μοιράζεσαι, από το θέμα της συζήτησης. Άρα, το μυστικό είναι να «θρέφουμε» τη σχέση όσο μπορούμε…
Μίλα λιγότερο, άκου περισσότερο.
Νίκος Μαρκάκης,
Νοέμβριος 2021